Πάνος Φιλιππακόπουλος

«...θα μπορούσε να ενημερώσει τους πολίτες για τους κινδύνους που
συνεπάγεται για το περιβάλλον και την υγεία μας η χρησιμοποίηση _σούπερ_
αμόλυβδης από μη καταλυτικά αυτοκίνητα_»

ΤΕΧΝΟ-ΛΟΓΙΚΗ ΓΩΝΙΑ

O ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΣ των εταιριών, που διαθέτουν προϊόντα για το ευρύ κοινό,
είναι και θεμιτός και επιθυμητός, αφού έχει σαν αποτέλεσμα τον
πολλαπλασιασμό και τη βελτίωση των επιλογών που προσφέρονται στον
καταναλωτή. Μόνο που, ο ανταγωνισμός αυτός πολλές φορές οδηγεί σε προϊόντα
με βελτιωμένη μεν απόδοση, αλλά με άλλες βλαβερές παρενέργειες, όχι μόνο
για το χρήστη τους αλλά και για το κοινωνικό σύνολο γενικότερα. Στο σημείο
αυτό απαιτείται η παρέμβαση των αρχών για την προστασία των πολιτών και
σίγουρα μια τέτοια παρέμβαση δεν μπορεί να θεωρηθεί σαν παρεμπόδιση της
ελεύθερης λειτουργίας της αγοράς, που δεν μπορεί να είναι ελεύθερη παρά
μόνον όταν λειτουργεί προς όφελος του καταναλωτή και όχι σε βάρος του.
Ένα τέτοιο φαινόμενο, όχι ελληνικής προέλευσης, αλλά που μόλις τώρα έφτασε
στη χώρα μας, είναι αυτό της «σούπερ» αμόλυβδης των 98 οκτανίων, που άρχισε
κάποια στιγμή να διατίθεται από μία εταιρία πετρελαιοειδών και σιγά-σιγά
προσφέρεται και από άλλες. Με το θέμα της σύνθεσης της αμόλυβδης βενζίνης
έχουμε ασχοληθεί πολλές φορές στο παρελθόν. Κι έχουμε εξηγήσει ότι ακόμα
και η κοινή αμόλυβδη των 95 οκτανίων έχει αυξημένη περικτικότητα
καρκινογόνων αρωματικών υδρογονανθράκων σε σχέση με τη μολυβδούχο «σούπερ»
βενζίνη. Επανειλημμένως μάλιστα έχουμε θέσει κι απ? αυτή τη στήλη κι από
άλλες σελίδες του περιοδικού ερώτημα προς τους αρμόδιους σχετικά με τη
σύνθεση της ελληνικής αμόλυβδης και την περιεκτικότητά της σε βενζόλιο και
τολουόλη, αλλά απάντηση βέβαια δεν πήραμε, ίσως επειδή οι 4TPOXOI δεν είναι
«εφημερίδα».
Όπως λοιπόν έχουμε πολλές φορές επισημάνει, η χρήση της αμόλυβδης, που
είναι αναγκαίο κακό για τα καταλυτικά αυτοκίνητα μια και ο μόλυβδος
δηλητηριάζει τους καταλύτες, πρέπει να περιορίζεται μόνο σ? αυτά και να
αποφεύγεται σε συμβατικά αυτοκίνητα που μπορούν να κάψουν και αμόλυβδη.
Γιατί στο μεν καταλυτικό αυτοκίνητο εξουδετερώνεται από τον καταλύτη το
μεγαλύτερο μέρος των άκαυτων αρωματικών υδρογονανθράκων που περιέχονται στα
καυσαέρια, ενώ στο συμβατικό αυτοκίνητο αυτοί εκπέμπονται στην ατμόσφαιρα.
Πολύ περισσότερο αυτό συμβαίνει με τη «σούπερ» αμόλυβδη. Γι? αυτό και μας
ξένισε πολύ ένα διαφημιστικό φυλλάδιο εταιρίας πετρελαιοειδών, όπου
αναφερόταν ότι η «σούπερ» αμόλυβδη, που διαθέτει μπορεί να χρησιμοποιηθεί
και από όσα συμβατικά αυτοκίνητα καίνε και αμόλυβδη. Όπως επίσης μας ξένισε
και η πλήρης απουσία αντιδράσεων από την πλευρά του κράτους, το οποίο ίσως
να μην μπορεί να απαγορεύσει τη διάθεση αυτής της βενζίνης, αφού βρίσκεται
μέσα στα πλαίσια των ευρωπαϊκών προδιαγραφών, αλλά θα μπορούσε να
ενημερώσει τους πολίτες για τους κινδύνους που συνεπάγεται για το
περιβάλλον και την υγεία μας η χρησιμοποίηση «σούπερ» αμόλυβδης από μη
καταλυτικά αυτοκίνητα.
Τι ακριβώς συμβαίνει όμως μ? αυτή; Όπως ήδη έχουμε εξηγήσει, η έλλειψη
αντικροτικών προσθέτων μολύβδου, που αυξάνουν την αντοχή του καυσίμου στη
συμπίεση, κάνει αναγκαία την αναπλήρωσή του με κάτι άλλο. Στην περίπτωση
της αμόλυβδης των 95 οκτανίων αυτό γίνεται με την αύξηση των αρωματικών
υδρογονανθράκων, που αυξάνουν τον αριθμό οκτανίου, δηλαδή την αντοχή της
στη συμπίεση. H «σούπερ» αμόλυβδη έχει ακόμα μεγαλύτερο αριθμό οκτανίου
(98), αντέχει δηλαδή ακόμα περισσότερο στη συμπίεση. Κι αυτό μπορεί να
επιτευχθεί μόνο με αλλαγή της σύνθεσής της, ώστε να αυξηθούν τα συστατικά
εκείνα που αυξάνουν την αντοχή στη συμπίεση, δηλαδή οι αρωματικοί
υδρογονάθρακες, οι οποίοι όμως είναι καρκινογόνοι. Και μπορεί μεν η
περιεκτικότητα τους να βρίσκεται μέσα στα όρια που προβλέπει η ευρωπαϊκή
νομοθεσία, αλλά δεν παύει από του να είναι υψηλότερη από αυτή της κοινής
αμόλυβδης των 95 οκτανίων, άρα και περισσότερο βλαβερή για τη δημόσια
υγεία. Κι αν αυτό έχει λιγότερη σημασία σ? ένα καταλυτικό αυτοκίνητο, αφού
οι εκπομπές αρωματικών εξουδετερώνονται στο μεγαλύτερο ποσοστό τους (κι εδώ
πάντως πρέπει να υπάρχει μια, μικρή έστω, αύξηση η οποία δεν ξέρουμε αν
δικαιολογείται μόνο και μόνο για να αυξηθεί λίγο η απόδοση μερικών
κινητήρων), σ? ένα συμβατικό αυτοκίνητο αυτή η αύξηση δεν είναι καθόλου
αμελητέα.
Δεν υπάρχει όμως εναλλακτική λύση; Μάλλον ναι, αφού υπάρχουν χώρες όπου
προσφέρεται σούπερ αμόλυβδη στην οποία η αύξηση του αριθμού οκτανίου δεν
έχει επιτευχθεί με την αύξηση της περιεκτικότητας των αρωματικών
υδρογονανθράκων, αλλά με προσθήκη αλκοολών (που αντέχουν στη συμπίεση
περισσότερο από τη βενζίνη). Αυτό δεν γίνεται όμως εδώ και δικές μας
πληροφορίες λένε ότι η σούπερ αμόλυβδη που διατίθεται στην Ελλάδα έχει
απλώς αυξημένη περιεκτικότητα σε αρωματικούς υδρογονάνθρακες για να αυξήσει
τον αριθμό οκτανίου στο 98. Σ? αυτή την περίπτωση (και θα δημοσιεύσουμε
πρόθυμα οποιαδήποτε διευκρίνηση των εταιριών σχετικά με τη σύνθεση της
«σούπερ» αμόλυβδης που διαθέτουν και την περιεκτικότητά της σε αρωματικά σε
σχέση με την κοινή αμόλυβδη) είναι πραγματικά εγκληματικό να
χρησιμοποιείται αυτή η βενζίνη από μη καταλυτικά αυτοκίνητα. Και πιστεύουμε
ότι πρέπει να υπάρξει ενημέρωση των πολιτών από το κράτος, ώστε ν?
αποφευχθεί αυτό το φαινόμενο. Σίγουρα πρέπει επίσης να αποφασιστεί ότι
είναι υποχρεωτικό για όλα τα βενζινάδικα να διαθέτουν όχι μόνον αμόλυβδη 95
οκτανίων (όπως σωστά διευκρινίστηκε από την πολιτεία), αλλά και μολυβδωμένη
σούπερ κι από εκεί και πέρα ό,τι άλλο θέλουν εφ? όσον είναι εντός
προδιαγραφών. Έτσι θ? αποφευχθεί το φαινόμενο να δούμε κάποια βενζινάδικα
να καταργούν την κλασική «σούπερ» με μόλυβδο, αντικαθιστώντας την με
«σούπερ αμόλυβδη».

AN νομίζετε ότι οι περίεργες και παράλογες αποφάσεις είναι προνόμιο μόνο
των Ελλήνων γραφειοκρατών, πολιτικών και κάθε είδους «αρμοδίων, μπορείτε να
παρηγορηθείτε: συμβαίνουν και εις Εσπερίαν. Παραβρεθήκαμε πρόσφατα σε
παρουσίαση νέου μοντέλου ευρωπαϊκής εταιρίας που θα πωλείται και στις ΗΠΑ.
Στο μέσον του πίσω μέρους του αυτοκινήτου υπήρχε το γνωστό τρίτο φανάρι που
είναι υποχρεωτικό στην Αμερική.
Όπως διαπιστώσαμε όμως, στα αυτοκίνητα της παρουσίασης δεν λειτουργούσε
γιατί δεν ήταν συνδεδεμένο. Και μάθαμε έκπληκτοι από τους ανθρώπους της
εταιρίας, ότι το τρίτο πίσω φανάρι είναι... παράνομο στην Ευρώπη.
Αυτό κι αν είναι αρτηριοσκλήρωση! Μια λύση που έχει ήδη δοκιμαστεί με
επιτυχία στην πράξη σε μια τεράστια αγορά σαν την Αμερική κι έχει
αποδειχθεί ότι μειώνει τα ατυχήματα, είναι παράνομη για την Ευρώπη. Δεν
μιλάμε για ένα θεωρητικό κατασκεύασμα, που πιθανολογείται ότι θα έχει
κάποια θετικά αποτελέσματα, αλλά για μια λύση που είναι υποχρεωτική εδώ και
αρκετό καιρό στις ΗΠΑ και υπάρχει πλέον η εμπειρία από την εφαρμογή της
στην πράξη. Κι αυτή η εμπειρία δείχνει ότι από τότε που άρχισε να
εφαρμόζεται το μέτρο, υπήρξε μια σημαντική μείωση των ατυχημάτων με
σύγκρουση από πίσω. Προφανώς, γιατί το τρίτο πίσω φως είναι τοποθετημένο
πιο ψηλά, στην ευθεία του οπτικού πεδίου του οδηγού που ακολουθεί, ο οποίος
έτσι αντιλαμβάνεται πιο άμεσα το φρενάρισμα του προπορευόμενου και αντιδρά
ταχύτερα. Γιατί άραγε οι Ευρωπαίοι απαγορεύουν αυτήν την εφαρμογή στα δικά
τους αυτοκίνητα; Ουδείς γνωρίζει. H απάντηση πρέπει να βρίσκεται στη σφαίρα
της παραψυχολογίας..._Π.Φ.